Οι εκπαιδευτικοί
Γαλεγαλίδου Κατερίνα
Τσιακίρης Βασίλης
Μερικές σκέψεις για το «Πανηγύρι»...
Όσοι ασχολούμαστε με τη «Χαρτοφυσική» και τη «Χαρτοχημεία» γνωρίζουμε πολύ καλά το εξής φαινόμενο: Οι περισσότεροι μαθητές από πολύ νωρίς χάνουν κατά μεγάλο μέρος την έμφυτη περιέργειά τους για το φυσικό κόσμο. Παύουν να παρατηρούν, να οξύνουν την κρίση και τη φαντασία τους, να κινητοποιούν την αυτενέργειά τους. Τελικά οι μαθητές καταλήγουν να φοβούνται τα θετικά μαθήματα. Όταν αποφοιτήσουν από το λύκειο αισθάνονται συχνά απέχθεια για όλα αυτά. Όσοι πάλι γίνουν φοιτητές θετικών σχολών εξακολουθούν τις περισσότερες φορές να μένουν παθητικοί δέκτες. Οι αιτίες είναι γνωστές. Η φυσική και η χημεία εμφανίζονται ξένες προς τις υπόλοιπες επιστήμες, τη φιλοσοφία, την τέχνη, την οικονομική ζωή, το σύνολο της ανθρώπινης δραστηριότητας. Διδάσκονται ανεξάρτητα από την εξελικτική τους πορεία και παρουσιάζονται ως αλάνθαστες και αιώνιες. Η θεωρητική διδασκαλία των Επιστημών, όταν γίνεται «από την έδρα» δεν στηρίζεται σε συγκεκριμένα, καθημερινά φαινόμενα και πολύ περισσότερο σε εργαστηριακή πρακτική.
Ο κύριος σκοπός της διοργάνωσης ενός «Πανηγυριού της Φυσικής» ήταν η διασκέδαση των μαθητών και των επισκεπτών. Ποτέ δε σκεφτήκαμε ότι θα μπορούσε κανείς να τη θεωρήσει σοβαρή δουλειά… Μερικά από τα θέματα ίσως φαίνονται εύκολα· κάποια όμως είναι απαιτητικά. Πιθανόν μέσα στα λόγια των παιδιών να βρήκατε και κάποιες διατυπώσεις που δεν είναι επιστημονικά ορθές… Πιστεύουμε όμως πως το «Πανηγύρι της Φυσικής» μέσα από τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις των παιδιών προσέφερε πλήθος ερεθισμάτων για παρατηρήσεις, έρευνα, για σκέψεις, συζητήσεις, για κατανόηση φαινομένων, για ερμηνείες, για εργαστηριακές ασκήσεις με απλά μέσα.
Αυτό που θέλαμε να δείξουμε διοργανώνοντας μια τέτοια γιορτή ήταν το ότι η Φυσική δεν είναι κάτι που το συναντάμε μόνο μέσα στα εργαστήρια. Τα φυσικά φαινόμενα βρίσκονται παντού μέσα στον κόσμο που ζούμε, που δουλεύουμε, αγαπάμε και πεθαίνουμε. Αν τα παιδιά αρχίσουν να συναντάνε τη Φυσική την ώρα που παίζουν, την ώρα που ξεκουράζονται και την ώρα που μαγειρεύουν τότε θα πιστέψουμε ότι δεν ήταν άσκοπο που καταπιαστήκαμε με τη διοργάνωση μιας τέτοιας γιορτής.
Πολλά από τα ερωτήματα που έθεσαν τα παιδιά έμειναν αναπάντητα. Αυτό όμως παρέχει στα παιδιά μαθήματα μετριοφροσύνης, αλλά είναι και μία πρόκληση για μας τους εκπαιδευτικούς ώστε να συνεισφέρει σημαντικά στην λύση των προβλημάτων που τίθενται στην αρχή αυτού του σημειώματος.
Δεν θέλουμε σε καμιά περίπτωση να σχηματιστεί η εντύπωση ότι η εκδήλωση αυτή στήθηκε αποκλειστικά από εμάς. Πολλοί άνθρωποι συνεισέφεραν, βοήθησαν, κριτικάρισαν και ενθάρρυναν. Γι’ αυτό πρέπει να ευχαριστήσουμε το Διευθυντή του Σχολείου, τα μέλη του Συλλόγου Διδασκόντων, το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου, τον Συντονιστή Εκπαίδευσης κ. Γιώργο Χαλκιά, τους γονείς των παιδιών. Ιδιαίτερα οφείλουμε να ευχαριστήσουμε την αγαπητή συνάδελφο Εύα Χατζηραφαηλίδου που ανέλαβε το βάρος της δημιουργίας του βίντεο, με το οποίο ανέδειξε την προσπάθεια των παιδιών.
Οι εκπαιδευτικοί
Γαλεγαλίδου Κατερίνα
Τσιακίρης Βασίλης
Φάση 1
Μπήκαμε στις τάξεις. Ρωτήσαμε τα παιδιά τι θέλουν να μάθουν για τον κόσμο. Συγκεντρώσαμε τις ερωτήσεις και τις ομαδοποιήσαμε σε 10 θεματικές.
Μερικές ερωτήσεις των παιδιών:
- Γιατί τα δέντρα μας δίνουν οξυγόνο;
- Πώς εμφανίζεται το οξυγόνο;
- Πώς εμφανίζεται το ουράνιο τόξο;
- Τι υπάρχει κάτω από τη Γη;
- Ποια είναι η ταχύτητα του φωτός;
- Γιατί η γη δεν είναι επίπεδη;
- Πότε το φως δεν ταξιδεύει ευθύγραμμα.
- Πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος;
- Πώς δημιουργείται το ουράνιο τόξο;
- Γιατί υπάρχει μέρα και νύχτα;
- Πώς γίνεται το ουράνιο τόξο;
- Πώς γίνονται οι σεισμοί;
- Πώς γίνεται μόνο στη γη να ζουν άνθρωποι;
- Πώς φτιάχτηκε ο γαλαξίας;
- Από τι αποτελούνται τα φωτόνια;
- Γιατί υπάρχουν άνθρωποι;
- Γιατί ο άνεμος δεν φαίνεται;
- Πώς δημιουργήθηκε η γη;
- Πόσο βάρος έχει υγιή;
- Πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν;
- Πώς είναι η πλανήτες;
- Γιατί υπάρχει πιο πολύ μπλε χρώμα στη γη παρά πράσινο;
- Γιατί η γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο; Πώς προέκυψε αυτό;
- Το φεγγάρι είναι φτιαγμένο από τυρί;
- Πώς γίνεται η βροχή;
- Πως δεν πέφτουμε από τη γη ενώ γυρίζει;
- Πώς στεκόμαστε, ορθοί;
- Πώς γεννήθηκαν οι Δεινόσαυροι;
- Γιατί υπάρχει η φύση;
- Πώς έγινε το Big Bang;
- Γιατί ο ήλιος καίει τόσο πολύ;
- Ποιος ήταν ο πρώτος άνθρωπος στη γη;
- Πού βρίσκεται το άπειρο στο σύμπαν;
- Πώς εφευρέθηκε ο πλανήτης που ζούμε;
- Τι είναι τα δέντρα;
- Πώς έγινε η θάλασσα;
- Γιατί το ουράνιο τόξο βγαίνει μετά τη βροχή;
- Πώς μένει ο ήλιος πάνω;
- Πώς δημιουργήθηκαν οι εποχές;
- Ποιο είναι το πιο μεγάλο φυτό;
- Είναι αλήθεια ότι η γη ήταν σκεπασμένη με νερό;
- Πόσα άτομα υπάρχουν στη γη;
- Πως φτιάχνεται το γυαλί;
- Πώς φτιάχνονται τα σύννεφα;
- Το γιγάντιο δαχτυλίδι που έχει ο Κρόνος Στριφογυρνάει;
- Γιατί το ηλεκτροφόρο χέλι μας ηλεκτρίζει;
Φάση 2
Χωριστήκαμε σε ομάδες και αναλάβαμε από μία θεματική. Κάναμε υποθέσεις για τα ερωτήματα. Στη συνέχεια κάναμε έρευνα (βιβλία, ίντερνετ) και πειράματα για να επιβεβαιώσουμε ή να απορρίψουμε τις απαντήσεις μας.
Φάση 3
Διοργανώσαμε «επιστημονικό συνέδριο» στην τάξη. Κάθε ομάδα παρουσίασε τη δουλειά της στις άλλες.
Φάση 4
Διοργανώσαμε πανηγύρι Φυσικής. Παρουσιάσαμε στα παιδιά τις απαντήσεις σε μερικά από τα ερωτήματά τους και καλέσαμε τους γονείς και φίλους μας να συμμετέχουν! |