Πώς θα δεις την κίνηση των μορίων
Τι χρειάζεσαι
Ένα ποτήρι
Κρύο και ζεστό νερό
Κόκκινο μελάνι (ή ό,τι χρώμα προτιμάς)
Βάλε κρύο νερό στο ποτήρι, περίπου μέχρι τα δύο τρίτα
του.
Περίμενε να ηρεμήσει το νερό.
Ρίξε μέσα στο νερό μια σταγόνα μελάνι.
Το μελάνι σκορπίζεται αργά προς όλες τις διευθύνσεις
μέσα στο νερό. Αν περιμένεις λίγα λεπτά, το νερό θα είναι
ομοιόμορφα χρωματισμένο παντού.
Παρόλο που το νερό φαίνεται απολύτως ήρεμο, τα μόριά του βρίσκονται σε συνεχή κίνηση. Το ίδιο συμβαίνει και με τα μόρια του μελανιού. Οι συνεχείς συγκρούσεις των μορίων έχουν σαν αποτέλεσμα να εξαπλωθούν τα μόρια του μελανιού ομοιόμορφα παντού.
Τι άλλο μπορείς να κάνεις
Επανάλαβε το πείραμα με πολύ ζεστό νερό.
Τι παρατηρείς; Τι διαφορετικό συμβαίνει με το ζεστό νερό σε σύγκριση με το κρύο νερό προηγουμένως; Γιατί συμβαίνει αυτό;
Επέκταση της ιδέας
Όταν μαγειρεύετε στο σπίτι η μυρωδιά του φαγητού εξαπλώνεται γρήγορα στο δωμάτιο. Τώρα που έμαθες περισσότερα πράγματα μπορείς να εξηγήσεις γιατί συμβαίνει αυτό;
Χρωματογραφία
Τι χρειάζεσαι
1. Μερικές χάρτινες λωρίδες (το χαρτί του φίλτρου του
καφέ είναι κατάλληλο), διαστάσεων 2 cm χ 12 cm περίπου
2. Μερικούς χρωματιστούς μαρκαδόρους
3. Ένα ποτήρι
4. Νερό
Πάρε μια λωρίδα χαρτιού. Σε απόσταση 2 εκατοστών
περίπου απ’ την κάτω άκρη της τράβηξε μ’ ένα μαρκαδόρο,
π.χ. τον πράσινο, μια γραμμή παράλληλη με την κάτω
άκρη της λωρίδας.
Βάλε νερό στο ποτήρι, περίπου ένα δάχτυλο.
Κρέμασε τη λωρίδα απ’ το χείλος του ποτηριού, ώστε η
κάτω άκρη της να είναι μέσα στο νερό. Προσοχή όμως: Η
γραμμή που τράβηξες πρέπει να είναι έξω απ’ το νερό.
Το νερό ανεβαίνει στο χαρτί (η αιτία που το ανεβάζει είναι τα λεγόμενα «τριχοειδή φαινόμενα». Μ’ αυτόν τον τρόπο ανεβαίνουν και 01 χυμοί στα φυτά απ’ τη ρίζα προς τα πάνω). Καθώς ανεβαίνει, φτάνει στο πράσινο μελάνι του μαρκαδόρου και το παρασύρει προς τα πάνω. Όμως, το πράσινο μελάνι χωρίζεται σε μπλε, που ανεβαίνει γρηγορότερα, και κίτρινο, που μένει πιο πίσω.
Το πράσινο χρώμα του μαρκαδόρου είναι μείγμα δύο χρωμάτων, του κίτρινου και του μπλε. Το νερό παρασύρει τα μόρια αυτών των χρωμάτων, αλλά δεν τα παρασύρει με την ίδια ταχύτητα, καθώς είναι διαφορετικά μόρια. Έτσι, τα δυο χρώματα διαχωρίζονται.
Αυτή η μέθοδος διαχωρισμού μειγμάτων ονομάζεται χρωματογραφία.
Επανάλαβε τώρα το πείραμα με μαρκαδόρους διαφορετικών χρωμάτων και δες ποια απ’ αυτά τα χρώματα είναι μείγματα άλλων χρωμάτων.
