Μαθήματα Ενότητας
Α΄ - Παραδοσιακά παιχνίδια
Παραδοσιακά παιχνίδια
Β΄ Επιτραπέζια παιχνίδια
Γ΄ Ηλεκτρονικά παιχνίδια
Οι εγκλίσεις
Δ΄ Πνευματικά παιχνίδια
Μεταφορά
Μεταφορά λέγεται το σχήμα λόγου κατά το οποίο η σημασία μιας λέξης πλαταίνει. Δηλαδή μια λέξη που αρχικά περιγράφει μια έννοια μεταφέρεται, χρησιμοποιείται για να περιγράφει μια άλλη έννοια, που παρουσιάζει μικρή ή μεγάλη ομοιότητα με την αρχική έννοια. Ας δούμε το εξής παράδειγμα:
Η καρδιά του ανθρώπου. Εδώ η λέξη καρδιά έχει την αρχική, κυριολεκτική της σημασία, είναι δηλαδή το σημαντικότερο όργανο, το κέντρο του ανθρώπινου οργανισμού.
Όταν όμως λέμε: Στην καρδιά του χειμώνα, εννοούμε ότι βρισκόμαστε στο κέντρο, στη μέση δηλαδή του χειμώνα.
Η ομοιότητα που υπάρχει στις δύο φράσεις είναι ότι και στις δύο με τη λέξη καρδιά αναφερόμαστε στο κέντρο, από τη μια στην καρδιά ως κέντρο του ανθρώπινου οργανισμού και από την άλλη στην καρδιά ως κέντρο του χειμώνα. Η λέξη καρδιά, λοιπόν, μεταφέρεται από την αρχική της έννοια σε μια άλλη, από τον άνθρωπο στο χειμώνα, γι’ αυτό και το σχήμα αυτό λέγεται μεταφορά.
Παρομοίωση
Παρομοίωση λέγεται το σχήμα λόγου με το οποίο παραλληλίζουμε, συγκρίνουμε κάτι με κάτι άλλο που είναι πολύ γνωστό για μια συγκεκριμένη ιδιότητά του (ταχύτητα, ύψος, σκληρότητα, ομορφιά κτλ.). Τονίζουμε με αυτόν τον τρόπο ότι και αυτό έχει την ιδιότητα αυτή.
Για παράδειγμα, ο|την πρόταση: Ο Ηλίας έχει κορμί σαν λαμπάδα παρομοιάζουμε το κορμί του Ηλία με τη λαμπάδα. Όλοι ξέρουν ότι η λαμπάδα είναι απόλυτα ίσια. Την ιδιότητα αυτή της λαμπάδας την έχει και το κορμί του Ηλία. Τονίζουμε με έντονο τρόπο το ίσιο κορμί του Ηλία, όταν το συγκρίνουμε με τη γνωστή αυτή ιδιότητα της λαμπάδας.
Στην παρομοίωση η σύγκριση συνήθως γίνεται με τις παρομοιαστικές λέξεις σαν, όπως, καθώς, λες (και) κ.ά.
Συχνές είναι οι παρομοιώσεις ανθρώπων με κάποια ζώα που έχουν μια πολύ γνωστή ιδιότητα:
π.χ. κολυμπάει σαν ψάρι, σέρνεται όπως το φίδι, τρώει (ή πεινάει) σαν λύκος, πολέμησε σαν λιοντάρι κτλ.
Περίληψη
Για να γράψουμε την περίληψη ενός κειμένου, πρέπει:
- Να καταλάβουμε τι λέει το κείμενο.
- Να το χωρίσουμε σε παραγράφους.
- Να υπογραμμίσουμε τις λέξεις-κλειδιά κάθε παραγράφου, που μας βοηθούν να καταλάβουμε την εξέλιξη του κειμένου.
- Να γράψουμε με πολύ λίγες λέξεις έναν πλαγιότιτλο για την κάθε παράγραφο, που περιέχει το κεντρικό νόημά της.
- Να συνθέσουμε την περίληψη ενώνοντας τους πλαγιότιτλους και χρησιμοποιώντας όποιες λέξεις-κλειδιά μάς βοηθούν να φτιάξουμε ένα σύντομο κείμενο.
Τι πρέπει να προσέξω:
- Να μη χρησιμοποιήσω λέξεις που μεγαλώνουν τις προτάσεις μου, όπως τα επίθετα.
- Να συγκεντρώσω τις πληροφορίες του κειμένου σε λίγες λέξεις, π.χ. Αγόρασα πεπόνι, καρπούζι, μήλα και αχλάδια => Αγόρασα φρούτα.
- Να ακολουθήσω την εξέλιξη του κειμένου.
- Να αντιγράψω τις λέξεις-κλειδιά και τους πλαγιότιτλους σ’ ένα χαρτί και να γράψω την περίληψη χωρίς να βλέπω το κείμενο. Μ’ αυτό τον τρόπο θα χρησιμοποιήσω δικές μου λέξεις και φράσεις κι όχι αυτές του κειμένου.